بختیاری : # شهر گهرو# تاریخ، فرهنگ و تمدن

گاگریو یا سروه : در گویش بختیاری به اشعاری بسیار غمگین و سوزناک گفته‌ می شود که معمولا توسط زنان در مراسم عزاداری با توجه به شان، منزلت و پایگاه اجتماعی، وصف حال و خصوصیات اخلاقی فرد متوفی خوانده می شود که ریتم و آهنگ خاصی دارند که در قالب اشعار بختیاری جای می‌گیرند که بیشتر احساسی، عاطفی و حماسی بوده و معمولا توسط زنان فی البداهه سروده می شوند و دارای وزن و قافیه هستد هر چند ممکن است یک مصرع نسبت به مصرع پیشین خود یک یا چند هجا کمتر یا بیشتر داشته باشد ولی در کل وزن و قافیه در ابیات رعایت می شود.

گاگریو از دو واژه ترکیب شده است : یکی گا یعنی زمان و گریو به معنای گریستن است که می شود زمان گریه کردن و برخی معتقدند : که گا مخفف گفتن و گریو مخفف گریستن است، 

کارکردهای گاگریو : گاگریو جهت پاسداشت یاد و خاطره شخص متوفی، مرهم و تسکین دهنده دردها و آلام بازماندگان، تسلی خاطر صاحبان عزا و تقویت و قوام روحیه همبستگی و پیوندهای خویشاوندی خوانده می شود که نقش ویژه ای در باز تولید همبستگی اجتماعی دارد، گاگریو با روح و خون بختیاری ها عجین و ترکیب شده و جزء لا ینفک فرهنگ بختیاری است و ریشه عمیق در پهنه فرهنگ بختیاری دارد، هیچ فرد بختیاری اعم از زن و مرد را نمی توان پیدا کرد که در مراسم عزا یا در تنهای و خلوت خود ابیاتی از گاگریو را زمزمه نکند. 

گاگریو در گذشته بیشتر توسط یکی از زنان طایفه که شاخص، سردیار و طبع شعر داشته وخوش صدا بود خوانده می شد، معمولا بی بی طایفه شروع به خواندن بیتی از گاگریو می کرد و تمام زنان حاضر در مجلس ترحیم با وی همنوا و هم صدا می شدند و آن بیت، مانند ترجیح بندی می ماند که زنان پس از خواندن چند بیت آن بیت را دو باره تکرار می کردند اما امروزه با تغییرات اجتماعی و فرهنگی، سبک زندگی افراد جامعه دگرگون شده که این تغییرات در در ابعاد مختلف فرهنگ و شکل‌گیری هویت مدرن موثر بوده است و تغییرات قابل توجهی در برگزاری مراسمات و مناسک روی داده و خواندن گاگریو دیگر همچون گذشته در بین زنان رونق و اهمیت چندانی ندارد که با نفوذ مدرنیته تغییراتی در آداب و رسوم، مناسک، ارزشها و هنجار پذیری و هنجار سازی پدید آمده است و با ساختن و توسعه مساجد، حسینیه ها و گسترش امکانات صوتی و تصویری مداحان مرد به خواندن گاگریو همراه موسیقی چب و نواختن نی روی آورده اند، گاگریو های مردانه بیشتر درون مایه حماسی دارند که باعث برانگیختن عواطف و احساسات حاضرین در مجلس می شود و عموما حس نوستالژیک و حسرت افراد را تحریک می کند و آنها را به حزن و اندوه،  تعریض و تشویق می نماید، گاگریو خوانی توسط مردان اکنون به یک حرفه و شغل لاکچری و پر درآمد تبدیل شده و مداحان در قبال خواندن گاگریو وجه و پولی هنگفتی بعنوان دستمزد دریافت می‌کنند و مع الاسف بیشتر خصوصیات و صفات فرد متوفی را با اغراق و غلو و بر اساس میزان دستمزد دریافتی بیان می نمایند، مثال: شخص متوفی در طول عمرش اصلا تیر کمان هم دستش نگرفته بود ولی خواننده انواع تفنگ های جنگی و شکاری را به وی نسبت می دهد یا در همه زندگیش یک بار سوار الاغ لخت (بدون پالون) هم نشده بود  ولی مداح وی را بر صدر زین اسب کهر سوار می کند، و فرد متوفی را سوارکاری خفن و حرفه‌ای معرفی می‌ نماید، یا پالان الاغ ش از پوست بز و پارچه متقال هم نبوده ولی زین اسب نداشته اش می شود پوست پلنگ،  همچنین با برنو نمی شد بال نانش را زد ولی ابیات خواننده سفره کش (مهمان نواز) و در خانه باز نمود پیدا می‌کند، یا متوفی احوالپرسی یومیه اش را نمی توانست بدرستی اداء و تلفظ نماید اما بلبل و سخنور و سخن دان طایفه معرفی می شود، ایضا مرحوم در تمام زندگیش سر یک مرغ خانگی را هم نبریده بود، میر شکار می شود یا متوفی سواد خواندن و نوشتن هم نداشت توسط خواننده می شود اندیشمند و خطیب یا در طول عمرش دوتا شاخ بز را از هم جدا نکرده بود، می شود جر بر (قاضی) و مصلح اجتماعی و ... امروزه در قریب به اتفاق مراسمات عزاداری مداحان مرد گاگریو می خوانند که مورد پذیرش، اقبال و توجه عموم مردم قرار گرفته و در اکثر شهرها و روستاهای بختیاری نشین رایج و متداول گردید است.

انواع اشعار سنتی گاگریو :

1- اشعاری که با توجه به آیات، احادیث، قضا و قدر الهی و بازگشت بسوی خدا خوانده می شود که غالبا در گاگریو نقش کلیدی و محوری دارند.

2- اشعاری که در خصوص ایثار، شجاعت، سلحشوری، رشادت، جنگ آوری، سوارکاری و تیر انداری فرد متوفی است.

3- اشعاری که در باره پرهیزکاری، ایمان، تقوی،  مردم داری، حل و فصل دعاوی، تلاش در ایجاد صلح و سازش بین افراد و مشارکت در کارهای عام المنفعه فرد در گذشته است.

4- اشعاری که در مورد شکوه و گلایه از روزگار و چرخ گردون می باشد.

5- اشعاری که در خصوص غربت، بی کسی و ناکامی جوانان سروده می شود. 

6- اشعاری که در وصف تیپ، ظاهر، سبک زندگی، سخنوری و شیک پوشی افراد خوانده می شود.

7- اشعاری که در باره مهمان نوازی و سفره کشی و باز بودن درب منزل متوفی روی همه افراد طایفه و فامیل می باشد. 

8- اشعاری که در وصف زحمت، سعی و تلاش و مهمان نوازی، خانه داری و تربیت نیکوی فرزندان و عفاف و پاکدامنی زن هاست.

9- اشعاری که در خصوص افرادی است که به فرمان حکمرانان کشته شده اند که غالبا صبغه و نگاه سیاسی در آنها موج می زند و برجسته می گردد.

10- اشعاری که در وصف پیشینه و اصالت خانوادگی شخص متوفی و یاد آوری نقش اثرگذار کلانتران، کدخدایان، بزرگان و چهره های ماندگار طایفه و تیره خوانده می شود.